Przy umowie o roboty budowlane S.N. raczej trzyma się (za co, niebezpodstawnie moim zdaniem, jest krytykowany), że inwestor ma obowiązek dokonania odbioru obiektu z wadami, wskazania podczas niego wad obiektu i swoich dalszych żądań w związku z tym. Przy umowie o dzieło obowiązek jego odbioru z wadami byłby już trudniejszy do obrony.
Pytanie Jestem osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług budowlanych, np. wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, instalacji do wystawianych faktur sprzedaży powinienem w dalszym ciągu dołączać protokoły odbioru? Odpowiedź Do celów podatkowych organy podatkowe podkreślają, iż nie ma obecnie konieczności dołączać protokoły odbioru do wystawianych faktur sprzedaży z tytułu wykonania usług budowlanych lub budowlano–montażowych. Uzasadnienie Kwestie wystawiania faktur reguluje art. 106-108 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej Ze względów praktycznych niecelowym jest przytaczać te przepisy w ich pełnym brzmieniu, dość stwierdzić, że ani w przywołanym rozdziale, ani w żadnej innej regulacji jak też w załącznikach do tej ustawy nie sformułowano prawnego obowiązku dołączania protokołów odbioru do wystawianych faktur sprzedaży z tytułu wykonania usług budowlanych lub budowlano – montażowych. Dodać warto, że do dn. 31 grudnia 2013 r. w przypadku świadczenia usług budowlanych i budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstawał z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usługi. Wynikało to z wówczas obowiązującego, a obecnie uchylonego art. 19 ust. 14 który odnosił się do usług budowlanych i budowlano-montażowych przyjmowanych częściowo, których odbiór był dokonywany na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych. Ponadto praktyką było, że protokoły odbioru prac były uznawane przez organy fiskalne za dokumenty potwierdzające zakończenie prac, a więc wskazujące dzień wykonania usługi. Tytułem przykładu tak stwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji prawa podatkowego z dn. 18 marca 2013 r., IBPP2/443-1253/12/WN. Jednak w obecnym brzmieniu nie ma takiego przepisu, który wiązałby datę (dzień) wykonania usługi z protokołem, bowiem od dn. 1 stycznia 2014 r. obowiązują nowe zasady rozpoznawania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych i budowlano-montażowych. Jak wynika z broszury informacyjnej pt. Zmiany w zakresie określania momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT od 1 stycznia 2014 r., dostępnej na stronach Ministerstwa Finansów cyt.: "O wykonaniu usług budowlanych lub budowlano-montażowych będzie decydować faktyczne wykonanie tych usług (podkr. Min. Finansów), nie zaś przyjęcie tych usług na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych. Protokół zdawczo-odbiorczy potwierdza fakt wykonania tych usług, jednak nie przesądza o terminie i zakresie ich wykonania." (źródło: Podsumowując – do celów podatkowych organy podatkowe podkreślają, iż nie ma obecnie konieczności dołączać protokoły odbioru do wystawianych faktur sprzedaży z tytułu wykonania usług budowlanych lub budowlano – montażowych. Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego
Czym jest protokół odbioru robót budowlanych? W świetle obecnych przepisów kodeksu cywilnego (k.c.) wątek odbioru robót budowlanych przewija się w art. 647 oraz 654 k.c. Zgodnie z art. 647 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.
Protokół odbioru robót budowlanych - co daje, jakie ma znaczenie? Jakie funkcje pełni protokół odbioru robót budowlanych zwłaszcza w kontekście spraw sądowych? Bardzo często w sporach sądowych strony postępowania o zapłatę kładą bardzo duży nacisk na protokołu odbioru prac. Czy słusznie? W umowach dot. robót budowlanych najczęściej podstawą do wystawienia faktur jest protokół odbioru wykonanych prac. Niejednokrotnie zdarza się, że strony procesu inwestycyjnego wzajemnie zrzucają sobie różne nieprawidłowości przy wystawianiu przedmiotowych protokołów np. iż podpisy go osoby nieuprawnione bądź został wystawione pod nieobecność jeden ze stron. Odbiór prac budowlanych Protokół odbioru co do zasady stanowi potwierdzenie przez inwestora wykonania robót budowlanych i jest następnie dla wykonawcy podstawą do żądania wynagrodzenia. Częstokroć w orzeczeniach sądów powszechnych np. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2009 r., sygn. akt II CSK 61/09 wskazano, iż nie powinno się podnosić protokołu odbioru robót budowlanych do niewiadomo jakiej rangi. Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku wydanym w sprawie I ACa 647/15, sporządzenie i podpisanie protokołu odbioru robót budowlanych uzasadnia jedynie domniemanie, że zostały prace wykonane zgodnie z umową. Jest to tylko jednak domniemanie, które można przecież obalić przez udowodnienie, że umowa została wykonana w sposób niepoprawny. Protokół odbioru robót budowlanych stanowi również dowód spełnienia świadczenia przez wykonawcę (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 1997 r., sygn. II CKN 28/97). Należy jednak pamiętać, że nie jest to dowód wyłączny. Nie powinno budzić wątpliwości, że w przypadku uchybień związanych z odbiorem robót wykonawca może wykazywać okoliczność ich wykonania także przy użyciu innych środków dowodowych. Adwokat powinien także zwrócić uwagę, że Kodeks cywilny nie określa formy czynności odbioru robót. Może ona zatem przybierać postać czynności pisemnej, względnie ujętej w innej formie, lub następować w sposób dorozumiany (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2010 r., sygn. IV CSK 494/09). Sprawy o zapłatę - adwokat Zgierz Kancelaria adwokacka adwokata Piotra Sęk oferuje szeroko rozumianą pomoc prawną w sprawach cywilnych o zapłatę, w tym w sprawach dotyczących inwestycji budowlanych. Posiadamy bogate doświadczenie w reprezentowaniu Klientów w sporach sądowych nie tylko w województwie łódzkim. Nasze kancelarie mieszczą się w Łodzi oraz w Zgierzu. Zapraszamy do zapoznania się w ofertą naszych usług prawnych oraz do kontaktu z kancelarią w celu uzgodnienia dogodnego terminu spotkania. Słowa kluczowe: sprawy gospodarcze, sprawy budowlane, sprawy o zapłatę, porady prawne, adwokat Łódź, adwokat Zgierz, adwokat w Łodzi
Jeden z wykonawców jako poświadczenie przedstawił protokół odbioru końcowego w którym widnieją następujące dane: roboty zostały wykonane zgodnie z umową i aneksem do umowy; roboty zostały wykonane w terminie; ilość dni zwłoki wynosi: 0; przyczyną nie wykonania robót w terminie jest: nie dotyczy; wady nadające się do
rozpoznania przychodu z tytułu kontraktu długoterminowego Spółka X zawarła umowę o wykonanie prac budowlanych. W zawartym kontrakcie nie przewidziano obowiązku zapłaty zaliczki. Ustalono dokonywanie okresowych odbiorów prac, nie przypisując jednak poszczególnym etapom robót określonej części wynagrodzenia. Poszczególne etapy prac, kończące się częściowymi odbiorami, miały w głównej mierze służyć sprawdzeniu jakości i kontrolowaniu terminowości realizowanej usługi. Przewidziane umową wynagrodzenie zostało określone dla całego zlecenia i nie ma możliwości przypisania jego części poszczególnym czynnościom, czy etapom. Zgodnie z umową, podpisany protokół odbioru końcowego jest podstawą do wystawienia przez wykonawcę faktury VAT i do otrzymania zapłaty za realizację zlecenia. W którym momencie należy rozpoznać przychód z tytułu wykonania usługi na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej „ustawą o PDOP”)? Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Moment powstania obowiązku w VAT przy usługach budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. powstania przychodu: Decyduje data podpisania protokołu Przedsiębiorca zamierza zawrzeć z podmiotem zlecającym wykonanie usługi, taką umowę w której zaznaczony będzie każdy element usługi, w tym podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego. Czynność ta stanowić będzie integralny element wykonania usługi i wskazywać będzie moment zakończenia usługi. W jakiej dacie należy uznać zakończenie usługi, w której powstanie przychód, a tym samym nastąpi obowiązek wystawienia faktury dla zlecającego wykonanie usługi oraz obowiązek podatkowy? termin powstania obowiązku podatkowego w VAT mogą wpływać postanowienia umowne Publikowane dzisiaj orzeczenie NSA dotyczy rozstrzygnięcia sprawy, w której zapadł wyrok TS UE, stanowiący odpowiedź na zadanie przez NSA pytanie prejudycjalne (sprawa Budimex vs. Ministerstwo Finansów). Kwestia jest istotna, ponieważ dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT i powiązania go z postanowieniami konkretnej umowy, łączącej kontrahentów. Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT dla usług budowlanych Usługę budowlaną lub budowlano-montażową należy uznać za wykonaną w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, z momentem faktycznego zakończenia zrealizowanych zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej robót budowlanych lub ich części (w przypadku usługi odbieranej częściowo), zgłoszonego przez wykonawcę ich odbiorcy, który to moment należy odróżnić od sporządzenia i podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego, mającego na celu udokumentowanie i potwierdzenie momentu faktycznego zakończenia prac lub ich części - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. zaliczek na usługi budowlane otrzymanych przed 1 stycznia 2017 r. Pytanie: Czy spółka musi korygować VAT za wystawione faktury zaliczkowe w 2016 r., czy stosując zasadę lex retro non agit wystawia tylko fakturę końcową na nowych zasadach, czyli z odwrotnym obciążeniem? zaliczek na usługi budowlane otrzymanych przed 1 stycznia 2017 r. Pytanie: Czy spółka musi korygować VAT za wystawione faktury zaliczkowe w 2016 r., czy stosując zasadę lex retro non agit wystawia tylko fakturę końcową na nowych zasadach, czyli z odwrotnym obciążeniem? o odwróconym VAT przy usługach budowlanych Stosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych - objaśnienia podatkowe1 MF z 17 marca 2017 r. o odwróconym VAT przy usługach budowlanych Stosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych - objaśnienia podatkowe1 MF z 17 marca 2017 r. powstania przychodu z tytułu usług budowlanych Pytanie podatnika: Spółka podpisała długoterminową umowę na roboty budowlano-montażowe. Strony uzgodniły miesięczny okres rozliczeniowy do ostatniego dnia każdego miesiąca. W celu rozliczenia spółka do dnia 25-go danego miesiąca przedstawia zamawiającemu wniosek z wykazem wykonanych prac oraz kwotą wynagrodzenia należnego spółce (protokół). Kiedy należy rozpoznać moment powstania przychodu podatkowego: w dacie zakończenia usługi czyli z końcem okresu rozliczeniowego wymienionego w protokole, czy w momencie zatwierdzenia i podpisania protokołu przez zamawiającego? odliczenia VAT z faktur otrzymanych od małego podatnikaPytanie podatnika: Wykonawca świadczący usługi na rzecz Wnioskodawcy, jest małym podatnikiem, rozliczającym VAT metodą kasową. W celu zabezpieczenia roszczeń odszkodowawczych o zapłatę kar umownych z tytułu nienależytego lub niewykonania zobowiązań wykonawcy Wnioskodawca zgodnie z umową ma prawo do potrącenia z wynagrodzenia za poszczególne etapy odbioru przedmiotu umowy kwotę w wysokości 5% tytułem kaucji na zabezpieczenie ww. roszczeń. Czy należy odliczać pozostałą nieodliczoną część VAT z faktur w wysokości odpowiadającej 5% zatrzymanej kaucji z każdej faktury w momencie zapłaty tej części lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych? Moment powstania obowiązku podatkowego przy refakturowaniu usług budowlanychPytanie podatnika: Wnioskodawca dokonuje przeniesienia (refakturowania) kosztów usług budowlanych lub budowlano-montażowych, zakupionych od podwykonawców, na rzecz swoich klientów. W jakim momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu refakturowania usług budowlanych? Kiedy, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, usługa budowlana świadczona przez podwykonawcę powinna zostać uznana za wykonaną? Zatrzymanie kaucji gwarancyjnej a ulga na złe długiPytanie podatnika: Czy w przypadku braku zapłaty przez Spółkę kaucji, określonej jako procent od wartości netto lub brutto faktury, zgodnie z cytowanymi powyżej postanowieniami, po upływie 150 dni od terminu płatności zatrzymanej kwoty kaucji, Spółka ma obowiązek skorygować odliczony VAT naliczony zgodnie z art. 89b ustawy o VAT Protokół zdawczo-odbiorczy a moment powstania obowiązku podatkowego w VAT Z uzasadnienia: W przypadku, gdy faktura nie zostanie wystawiona, momentem powstania obowiązku podatkowego będzie upływ terminu wystawienia faktury, określony w art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, tj. upływ 30 dni od dnia wykonania robót budowlanych lub budowlano-montażowych, który to dzień nie jest tożsamy z dniem wystawienia protokołu zdawczo-odbiorczego. Postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu usługi za wykonaną pozostają bez znaczenia dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcje pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości. powstania przychodu. Zaliczka czy płatność za częściowo wykonaną usługę?Z uzasadnienia: Jeżeli z umowy wynika, że zapłata będzie uiszczana po zakończeniu kolejnych etapów robót budowlanych, wówczas przychody będą powstawały w terminie wykonania danego etapu tych robót. Nie będzie to wtedy w istocie zaliczka, nawet gdyby tak właśnie została przez strony nazwana. podatkowy w VAT przy robotach budowlanychPytanie podatnika: Spółka zamierza podpisać umowę dotyczącą realizacji robót budowlanych. Rozważane są trzy wersje umowy: faktura raz na miesiąc po podpisaniu protokołu, faktura po podpisaniu dokumentu potwierdzającego realizację etapu robót, faktura za wykonanie części usługi w danym okresie rozliczeniowym. Od jakiego momentu należy liczyć termin na wystawienie faktury w każdej z trzech analizowanych wersji umowy? Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w każdej z trzech analizowanych wersji umowy? na złe długi a kaucja gwarancyjnaPytanie podatnika: Czy w świetle przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2013 r. Wnioskodawca zatrzymując określony procent wynagrodzenia podwykonawcy jako kaucję gwarancyjną jest zobowiązany do zastosowania się do przepisu art. 89b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i złożenia korekty odliczonej kwoty podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną cześć należności dotyczącej kaucji gwarancyjnej, dla której termin płatności zgodnie z umową przekracza 150 dni? budowlane i budowlano-montażowe a VAT i podatek dochodowyPrzepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) nie zawierają definicji usług budowlanych i budowlano-montażowych. W tym zakresie należy więc odwołać się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.). I tak, zgodnie z art. 3 pkt 6, 7 i 8 tej ustawy: budowlane i budowlano-montażowe a VAT i podatek dochodowyPrzepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) nie zawierają definicji usług budowlanych i budowlano-montażowych. W tym zakresie należy więc odwołać się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.). I tak, zgodnie z art. 3 pkt 6, 7 i 8 tej ustawy: kaucja gwarancyjna jako koszt podatkowyZ uzasadnienia: Doprowadzenie spółki do niekorzystnego rozporządzenia swoimi środkami pieniężnymi nie jest okolicznością, której zaistnienie powoduje utratę przez spółkę określonych wartości podatkowych. Utrata przedmiotowych kwot pieniężnych z tytułu kaucji gwarancyjnych jest bowiem utratą składników majątku niemających wartości podatkowej. Zatem po stronie spółki nie powstała strata w rozumieniu tego pojęcia funkcjonującym na gruncie ustawy o CIT dotyczącym kosztów uzyskania przychodów. Trudno bowiem uznać zasadność twierdzenia, że brak możliwości odzyskania neutralnych podatkowo środków pieniężnych ma generować koszty uzyskania przychodów. na złe długi: Kaucja gwarancyjna a korekta VATZ uzasadnienia: Skoro "zapłata" tzw. kaucji gwarancyjnej polega na zatrzymaniu przez zamawiającego części wynagrodzenia należnego dla wykonawcy, organ był uprawniony do przyjęcia, że obie należności zostały w całości uregulowane. Kwoty należności (wierzytelności) objętej potrąceniem nie można bowiem uznać w tym zakresie za kwotę nieuregulowaną. W konsekwencji, do tej części zatrzymanego wynagrodzenia nie znajdują zastosowania regulacje zawarte w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT. Podatnik nie ma zatem prawa do korekty podatku należnego, ani odpowiednio obowiązku korekty podatku naliczonego w przewidzianych w tych przepisach terminach. na imprezę dla pracowników w kosztach działalności1. Finansowanie osobom zatrudnionym oraz ich rodzinom rozrywki i wypoczynku nie ma bezpośredniego związku z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na tej podstawie, z uwagi na skład osobowy uczestników takiej imprezy, wydatek ten nie może zostać uznany za koszt podatkowy. kaucji gwarancyjnej a korekta VAT w ramach ulgi na złe długiPytanie podatnika: Czy w przypadku zatrzymania części wynagrodzenia podwykonawcy w postaci kaucji gwarancyjnej, podatnik jest zobowiązany do zastosowania się do przepisu art. 89b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i złożenia korekty odliczonej kwoty podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną cześć należności dotyczącej kaucji gwarancyjnej, dla której termin płatności zgodnie z umową przekracza 150 dni? można anulować faktury wprowadzonej do obrotuBrak jest podstaw do anulowania wystawionej i wprowadzonej do obrotu faktury VAT, gdyż potwierdza ona zaistniałe zdarzenie gospodarcze (tzn. potwierdza wykonanie usług budowlanych). Tym samym brak jest również podstaw prawnych do korygowania zadeklarowanego uprzednio przychodu należnego wynikającego z przedmiotowej faktury oraz deklaracji podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Stanowisko takie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia r., sygn. IBPBI/1/415-134/11/BK. wystawienia faktury przy świadczeniu usług budowlanychPytanie podatnika: Wnioskodawca świadczy usługi budowlane. Faktury sprzedaży wystawiane są na podstawie protokołów odbioru wykonanych robót budowlanych. Data wystawienia faktury najczęściej pokrywa się z datą sprzedaży (datą sporządzenia protokołu odbioru). Czy, przykładowo, usługa budowlana, która została wykonana w dniu 15 października, co zostało potwierdzone protokołem odbioru z dnia 15 października powinna być najpóźniej zafakturowana w dniu 14 listopada (z datą sprzedaży 15 października i datą wystawienia 14 listopada)? w walutach obcychPytanie podatnika: Z którego dnia należy zastosować kurs średni NBP w celu przeliczenia kwoty kosztów uzyskania przychodów? kaucji gwarancyjnejPytanie podatnika: Czy może pomniejszyć fakturę sprzedaży usług o kwotę 5% ogólnej wartości brutto, tj. kaucji gwarancyjnej zatrzymanej przez usługobiorcę oraz czy kwota potrąconej kaucji jest kosztem uzyskania przychodów? zakończenia usługi budowlanejPytanie podatnika: Czy płatności otrzymane na podstawie "Przejściowego Świadectwa Płatności" stanowią zaliczki niepodlegające zaliczeniu do przychodów, zgodnie z treścią art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy usługę budowlaną uznaje się za zakończoną z datą, w której kontrakt (zgodnie z jego treścią) uważa się za wykonany a roboty zaakceptowane, czy też w momencie faktycznego zakończenia robót na terenie budowy? księgowa i podatkowa zaliczek w trakcie roku (1)Celem niniejszego komentarza jest ukazanie księgowej ewidencji zaliczek u zaliczkobiorcy i zaliczkodawcy w trakcie roku przy zaliczce opiewającej na 100% należności, przy zaliczkach cząstkowych oraz przy zwrocie zaliczki.
Protokół nie stanowiący podstawy do wystawienia faktury (np. odbiór robót zanikających lub ulegających zakryciu) może być zastąpiony wpisem do dziennika budowy. Odbiór robót wykonywanych przez podwykonawcę przeprowadza generalny wykonawca jednocześnie z odbiorem robót przez zamawiającego od generalnego wykonawcy.
Protokół odbioru robót budowlanych poświadczający nieprawdę. Czyli co zrobić jeśli w protokole odbioru robót budowlanych znajdują się nieprawdziwe stwierdzenia? Zgodnie z art. 271 § 1 kk: Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Nierzadkim zapisem w umowach o roboty budowlane jest stwierdzenie, że płatność zostanie dokonana po wystawieniu faktury VAT, która to z kolei faktura zostanie wystawiona po podpisaniu protokołu odbioru robót. Problem pojawia się w momencie, gdy wykonawca wystawia fakturę, opartą na protokole odbioru, w którym wskazane są nieprawdziwe okoliczności. Czy taki dokument w postaci protokołu odbioru może być traktowany jako przedmiot poświadczenia nieprawdy? Tak, potwierdza on bowiem prawidłowe wykonanie umowy i wynikające z tego prawo do wynagrodzenia. Jednocześnie jest podstawą do wystawienia faktury. Tymczasem zgodnie z art. 115 § 14 kk dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Jeśli nadal jednak nie masz pomysłu jak pokierować swoją sprawą, w której protokół odbioru budzi Twoje wątpliwości, zachęcam do kontaktu. radca prawny Daniel Gola gola@ tel. 600123400 Działamy na terenie całego kraju. Autor artykułu O autorze: Jestem radcą prawnym. W ramach Kancelarii Radcy Prawnego świadczę kompleksowe usługi w zakresie większości zagadnień prawnych. Przez wiele lat pracowałem jako asystent prokuratura w Prokuraturze Rejonowej w Tarnowie, a następnie w Bochni. Orzekam w Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Katowicach od 2016 roku w zakresie prawa ochrony środowiska oraz prawa pomocy społecznej. W przeszłości byłem też egzekutorem w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Tarnowie Inspektorat w Bochni. Zachęcam do kontaktu. spadek 55 rozwód 148 odszkodowanie 81 alimenty 100 prawo pracy 50 prawnik 64 prawo rodzinne 59 radca prawny 53 prawo cywilne 46 koronawirus 61 Badania w OZSS, na czym polega, jak przebiega i jak się przygotować. Czym jest OZSS? OZSS jest to Opiniodawczy Zespół Specjalistów Sądowych, składający się ze specjalistów z zakresu … Zamiana prac społecznych na potrącenie z wynagrodzenia Prawo karne ➤ Ograniczenie wolności ➤ Zmiana formy ograniczenia wolności ➤ Adwokat Karolina Bajtek tel. 600 225 332 Polski kodeks karny przewiduje kilka rodzajów kar. Są to: grz… Proces kościelny - dowody Wiele osób rozpoczynających proces o stwierdzenie nieważności swego małżeństwa (często błędnie określanym jako tzw. „rozwód kościelny” lub „unieważnienie małżeństwa) tkwi w błędnym … Zadośćuczynienie (odszkodowanie) za śmierć osoby bliskiej Co to jest i kiedy przysługuje? Gdy na skutek wypadku (komunikacyjnego, przy pracy) bądź błędu medycznego uczestnik tego zdarzenia ponosi śmierć, jego najbli… Wakacje kredytowe – jakie warunki należy spełnić? Jakie warunki należy spełnić? Zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego, nazywane inaczej wakacjami kredytowymi, dostępne jest dla wszystkich kredytobiorców, którzy spełnią o… Grzegorz Kantecki Kancelaria Radcy Prawnego Kancelaria Radcy Prawnego Przemysław Piątek Kancelaria Adwokacka Adw. Arkadiusz Pietrzak Kancelaria Adwokacka Adwokat Adrianna Borowiecka Kancelaria Fortis Copyright © 2013 - 2022 All Rights Reserved. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykonawcy robót budowlanych do dnia odbioru końcowego robót budowlanych. 3.2 Zamawiający wymaga, aby usługa została zrealizowana w terminie 3 miesięcy i obejmuje: a) 2 miesiące nadzoru inwestorskiego w trakcie trwania budowy tj. od dnia przekazania Wykonawcy robót budowlanych terenu budowy do dnia zakończenia robót budowlanych;
Problem z odmową odbioru robót budowlanych Etap odbioru robót budowlanych jest bardzo istotnym momentem w procesie budowlanym. Chociaż napisano o tym wiele to wciąż budzi liczne kontrowersje, albowiem bardzo często dochodzi w tym momencie do sporów pomiędzy inwestorem a wykonawcą. Umowa o roboty budowlane nakłada na jej strony liczne obowiązki. Głównym obowiązkiem wykonawcy jest wykonanie i oddanie obiektu, określonego w umowie o roboty budowlane. Inwestor jest zobowiązany z kolei do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, a następnie do odebrania obiektu i zapłaty wykonawcy umówionego wynagrodzenia. Powyższe czynności są obowiązkami ustawowymi, wyrażonymi wprost w art. 647 Odbiór robót budowlanych to obowiązek inwestora W praktyce istnieje ciągły problem z odbiorem robót budowlanych, który stanowi zarzewie sporu pomiędzy uczestnikami procesu budowlanego. Godzi się zauważyć, że inwestorzy traktują odbiór robót budowlanych głównie jako przywilej, a nie jak obowiązek. Warto zauważyć, że inwestor często zwleka z odbiorem robót budowlanych tudzież uzależnia ich odebranie od nieistnienia jakichkolwiek wad. Takie zachowanie stanowi realne zagrożenie dla interesu wykonawcy. Postępowanie inwestorów jest nadużyciem ich silniejszej pozycji i należy je traktować jako niezgodne z prawem. Dlaczego inwestor uchyla się od odbioru robót budowlanych? Wykonawcy powinni wiedzieć, że odbiór robót budowlanych to obowiązek inwestora. Obowiązek ten jest niezależny od humoru inwestora lub jego dobrej albo złej woli. Inwestor przez odmowę robót może starać się wymusić na wykonawcy szereg innych pożądanych przezeń zachowań lub czynności. Istotnie odbiór robót budowlanych jest obowiązkiem również na podstawie art. 654 Przepis ten określa obowiązek odbiorów częściowych. W braku odmiennego postanowienia umowy inwestor jest zobowiązany na żądanie wykonawcy przyjmować wykonane roboty częściowo. Odbiory częściowe powinny następować w miarę ich ukończenia za zapłatą odpowiedniej części wynagrodzenia. Czy inwestor może odmówić odbioru robót budowlanych? Z pewnością inwestor ma prawo odmowy odebrania od wykonawcy robót budowlanych, o ile istnieją ku temu przesłanki. Obowiązek inwestora do odbioru robót budowlanych nie ma charakteru bezwzględnego. W tym zakresie istnieje bogate i utarte orzecznictwo. Sądy powszechne wielokrotnie mierzyły się z zagadnieniem odmowy odbioru robót budowlanych. Podstawy do odmowy odbioru robót budowlanych Bez wątpienia inwestor może odmówić odbioru robót budowlanych o ile: w robotach występują wady, których charakter stanowi o niewykonaniu umowy przez wykonawcę. Wyrok SA w Lublinie z 3 listopada 2017, sygn. I ACa 292/16 obiekt jest wykonany niezgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej. Wyrok SN z 7 marca 2013, sygn. II CSK 476/12 przedmiot umowy nosi wady na tyle istotne, że nie będzie zdatny do użytkowania. Wyrok SA w Białymstoku z 27 października 2017, sygn. I ACa 321/17 Wady istotne jako przyczyna odmowy dokonania odbioru robót budowlanych Wyłącznie istnienie wad istotnych w wykonanych robotach uzasadnia odmowę dokonania odbioru robót budowlanych przez Inwestora. W związku z tym wyjątkowo ważny jest proces rzetelnego odróżnienia wad istotnych od wad, które takimi wadami nie są. W tym celu, w sporach sądowych pomiędzy firmami budowlanymi, niezbędne jest zasięgnięcie opinii specjalisty. Biegły sądowy dokonuje oceny charakteru wad w robotach budowlanych. Godzi się zauważyć stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 12 marca 2021 r. sygn. V CSKP 14/21. Podsumowując, wyrok ten potwierdza, kiedy inwestor jest uprawniony do odmowy odbioru obiektu. Otóż może to zrobić, gdy obiekt jest dotknięty wadą istotną. Taką jest wada, która czyni obiekt niezdatnym do umówionego użytku zgodnie z przeznaczeniem lub prowadzi do wykonania robót w sposób wyraźnie sprzeciwiający się umowie. Skutki odmowy odbioru robót budowlanych Jeżeli w robotach budowlanych istnieją wady nieistotne, to inwestor nie może uchylić się od obowiązku odebrania robót. Odbiór robót budowlanych zwykle rzutuje na możliwość otrzymania przez wykonawcę wynagrodzenie za wykonane roboty. W rezultacie, jeżeli pomimo tego inwestor nie odbiera zgłoszonych mu robót, to po jego stronie zachodzi zwłoka w wykonaniu umowy. Inwestor nie może bez uzasadnionego powodu wstrzymywać odbioru. Inwestor powinien skorzystać z uprawnień z rękojmi ewentualnie z roszczeń z gwarancji, o ile została udzielona. Taką odmowę odbioru robót należy traktować jako nienależyte wykonanie umowy przez inwestora. Opisane działanie inwestora pozostaje bez wpływu na roszczenie wykonawcy o zapłatę wynagrodzenia. Zapłata wynagrodzenia należy się z chwilą, w której po spełnieniu obowiązków przez wykonawcę, powinien nastąpić odbiór robót. Wyrok SA w Białymstoku z 18 grudnia 2014, sygn. I ACa 629/14. Postanowienia umowy dotyczące odbioru robót budowlanych Niebywale często strony umowy o roboty budowlane wprowadzają postanowienia, które zgoła odmiennie regulują procedurę odbioru robót. Zwykle przyczynia się do tego jedna ze stron umowy, która jest silniejsza ekonomicznie. Przykładem tego typu jest zapis, który uzależnia prawo wykonawcy do uzyskania wynagrodzenia od podpisania bezusterkowego protokołu odbioru. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie taki zapis jest nieważny. Jego treść stoi w opozycji do istoty umowy o roboty budowlane. Wyrok z 3 sierpnia 2017 r., sygn. I ACa 689/16. Podobnie uznał Sąd Apelacyjny w Warszawie w innym wyroku. W sprzeczności z art. 647 jest postanowienie umowy mówiące, iż odbiór prac nastąpi jedynie, gdy sporządzony zostanie protokół odbioru bezusterkowego. Artykuł ten nakłada na inwestora obowiązek odbioru prac. Taki zapis nie może być wiążący. Wyroku z 28 stycznia 2016 r., sygn. I ACa 253/15. Czy można samemu odebrać roboty budowlane? Postanowienia warunkujące wypłatę wynagrodzenia od podpisania protokołu odbioru robót są nierzadko wprowadzane do umów o roboty budowlane. Inwestorzy nie są zwykle zainteresowani rychłym podejściem do odbioru robót. Z kolei wykonawca będzie zawsze zmierzał do ich niezwłocznego odbioru ponieważ dzięki temu ograniczy wątpliwości, co do terminu zakończenia robót. Jeżeli inwestor unika odbioru to prawidłową reakcją jest skierowanie do niego pisemnego wezwania. Ważnym elementem takiego pisma jest wezwanie do stawiennictwa w określonym szczegółowo terminie na terenie inwestycji w celu odebrania robót i sporządzenia odpowiedniego protokół. Jednostronny odbiór robót budowlanych vs odmowa odbioru robót budowlanych W jednym z rozstrzygnięć Sąd Najwyższy wskazał, że wykonawca może dokonać jednostronnego odbioru robót. Taki odbiór stanowił podstawę wystawienia faktury w oparciu o sporządzony przez wykonawcę kosztorys powykonawczy. Należy podkreślić, że odmowa odbioru nie może stanowić szantażu ze strony inwestora. Powiązanie momentu powstania obowiązku zapłaty wynagrodzenia z przyjęciem wykonanych robót wynika z art. 654 Wyrok z dnia 7 kwietnia 1998 r., sygn. II CKN 673/97. Kiedy można sporządzić jednostronny protokół odbioru robót budowlanych? Przepisy prawa nie regulują jednostronnego odbioru robót budowlanych. Jego podstaw należy szukać w orzecznictwie sądów, które negatywnie oceniały postawę strony zobowiązanej do odbioru. Reasumując, jeżeli pomimo wezwania inwestor wciąż uchyla się od odbioru wykonawca uprawniony jest dokonania odbioru w sposób jednostronny, co oznacza odbiór robót bez udziału inwestora. Ważnym jest jednak, aby poinformować inwestora w wezwaniu do odbioru robót, iż w przypadku jego niestawiennictwa, wykonawca dokona odbioru w sposób jednostronny. Zdjęcie EJ Yao z Unsplash
Niestety nie rzadko zdarza się, że inwestor (rozumiany tutaj jako ,,powierzający wykonanie zadania”) bez zasadnego powodu odmawia przystąpienia do odbioru wykonanych przez Wykonawcę prac budowlanych (choć jest to jego obowiązek), a tym samym przesuwa termin wypłaty wynagrodzenia, ale też okres rozpoczęcia biegu terminu rękojmi. Protokół odbioru robót budowlanych: wzór. Dokument taki ułatwia, a niekiedy wręcz warunkuje możliwość rozliczenia stron. Wyjaśniamy, jak sporządzić protokół odbioru robót od wykonawcy. Kodeks cywilny stanowi, że inwestor jest zobowiązany do „odbioru obiektu” wybudowanego przez wykonawcę. Przepisy nie określają jednak wymaganej formy tego odbioru. Ustalona praktyka oraz treść umów najczęściej przewidują formę pisemną w postaci tzw. protokołu odbioru. Odbiór robót budowlanych Odbiór robót budowlanych jest kluczowym etapem procesu inwestycyjnego i przełomowym momentem w stosunkach inwestora z wykonawcą. Odbiór robót ma na celu stwierdzenie, czy prace zostały wykonane zgodnie z zapisami umowy. Na tym etapie współpracy dochodzi często do sporów pomiędzy inwestorem i wykonawca, dlatego warto tak zorganizować procedurę odbioru robót budowlanych, aby zapewnić sobie maksymalne bezpieczeństwo prawne. W przepisach brak definicji „odbioru robót budowlanych”. Nie określają one też różnicy pomiędzy tzw. odbiorem końcowym a odbiorem częściowym ani takich kwestii, jak zgłoszenie obiektu do odbioru, uczestnictwo w tym procederze, czy czas jego trwania i sposób zakończenia. Dlatego ten etap procedury budowlanej powinien być bardzo precyzyjnie określony w umowie o roboty budowlane. Ważne! Procedura odbioru powinna być szczegółowo uregulowana w umowie o roboty budowlane. Jeśli po przeprowadzeniu odbioru okaże się, że wykonawca odpowiednio wykonał roboty, będzie miał on prawo żądać od inwestora wynagrodzenia. Jeśli zaś stwierdzone zostaną jakieś wady, wykonawca będzie ponosił odpowiedzialność za tzw. wady ujawnione przy odbiorze. Autor: archiwum serwisu Protokół odbioru robót budowlanych wzór Pokazujemy, jak napisać i wypełnić protokół odbioru robót budowlanych - wzór do pobrania >>> Powierzchnie domu: co oznaczają i jak się je oblicza Odbiór końcowy robót a odbiór częściowy Podstawowe znaczenie w procesie budowlanym ma odbiór końcowy robót. Nie zmienia tego fakt, że w umowie przewidziane zostały tzw. odbiory częściowe, ponieważ wraz z odbiorem końcowym dokonujemy również odbioru tych fragmentów robót, które wcześniej zostały odebrane przy odbiorach częściowych. Ważne! Dokonanie odbiorów częściowych nie wyklucza możliwości zakwestionowania przy odbiorze końcowym odebranych wcześniej fragmentów robót. Może się zdarzyć, że po odbiorze częściowym wykonawca w ramach dalszych prac dokona przeróbek już odebranego fragmentu obiektu, dojdzie do zniszczenia odebranych robót z winy wykonawcy, w projekcie nastąpią zmiany wymagające przeróbek odebranych robót, bądź wystąpią inne okoliczności uzasadniające konieczność dokonania odbioru końcowego całego obiektu. Z orzecznictwa… Przyjęcie w umowie o roboty budowlane określonego w art. 654 Kodeksu cywilnego sposobu częściowego rozliczenia robót nie powoduje zmiany zobowiązań stron tej umowy. Przedmiotem zobowiązania wykonawcy jest oddanie całości obiektu, a nie jego poszczególnych części, zaś przedmiotem zobowiązania inwestora (generalnego wykonawcy) jest odebranie całego obiektu, jego całościowe rozliczenie i zapłata całego umówionego wynagrodzenia. Wyrok SN z dnia 23 stycznia 2007 r., III CSK 275/06, Legalis Termin dokonania odbioru robót budowlanych Ponieważ przepisy nie wskazują terminów dokonania odbiorów częściowych czy odbioru końcowego robót budowlanych, kwestie te powinny zostać precyzyjnie określone w umowie. Zapisy umowne powinny też określać, w jakim terminie i w jakiej formie nastąpi powiadomienie inwestora o zaawansowaniu prac pozwalającym na dokonanie odbioru. Można sformułować je następująco: „Kierownik robót zgłasza wpisem do dziennika budowy gotowość do odbioru robót zanikających lub ulegających zakryciu, a inspektor nadzoru przy udziale kierownika budowy dokonuje ich odbioru najpóźniej w dniu następnym – wpisem do dziennika budowy lub oddzielnie sporządzonym protokołem (notatką), które będą wpisane w dziennik budowy i dołączone w sposób trwały do oryginału i kopii dziennika”. „Na podstawie pisemnego zgłoszenia generalnego wykonawcy zamawiający wyznacza termin końcowego odbioru robót, nie późniejszy jednak niż 14 dni roboczych od daty pisemnego zgłoszenia dokonanego przez generalnego wykonawcę.” Przepisy nie określają też, jak długo powinien trwać odbiór robót. W praktyce przy większych inwestycjach może to potrwać nawet kilkanaście dni. Pojawia się zatem pytanie, który moment należy uznać za datę odbioru. Jest to istotne, ponieważ chwila ta stanowi początek biegu wielu ważnych terminów, a przede wszystkim datę wykonania zobowiązania przez wykonawcę. Jeżeli w protokole odbioru robót budowlanych potwierdzimy, że obiekt został wykonany zgodnie z umową, to datą wykonania zobowiązania przez wykonawcę będzie dzień zgłoszenia tego obiektu do odbioru. Uwaga! Za termin wykonania zobowiązania przez wykonawcę uznaje się dzień zgłoszenia tego obiektu do odbioru, a nie dzień podpisania protokołu odbioru. Natomiast data podpisania protokołu odbioru końcowego ma znaczenie jako moment, od którego rozpoczyna bieg termin rękojmi za wady przedmiotu umowy. Termin przedawnienia naszych roszczeń odszkodowawczych z tytułu nienależytego wykonania umowy przez wykonawcę liczymy więc od dnia podpisania protokołu odbioru, a nie np. od dnia stwierdzenia przez inwestora istnienia wady rodzącej obowiązek odszkodowawczy wykonawcy. Termin ten wynosi 2 lata. Odbiór robót budowlanych protokół: musimy się stawić… Jeżeli roboty są gotowe do odbioru, termin ich odbioru został ustalony i zostaliśmy o tym poprawnie poinformowani przez wykonawcę, to naszym obowiązkiem jest stawienie się do odbioru i dokonanie czynności odbioru. Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 4 prawa budowlanego obowiązkiem inwestora jest „zapewnienie” odbioru. Oznacza to, że nie musimy osobiście wykonywać odbioru. Możemy powołać w tym celu pełnomocnika, który w naszym imieniu dokona tych czynności. Pełnomocnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna (np. spółka). Pełnomocnik nie musi mieć żadnych kwalifikacji budowlanych. Wybierając pełnomocnika mamy pełną swobodę. Jeżeli nie stawimy się w terminie odbioru robót lub odmówimy podpisania protokołu i odmowa taka nie będzie uzasadniona lub usprawiedliwiona, to będzie to oznaczało poważne naruszenie naszych obowiązków. Podobnie będzie w przypadku wykonawcy. On również ma obowiązek stawić się do odbioru robót budowlanych, a uchylenie się od odbioru stanowi poważne naruszenie jego obowiązków. W umowie o roboty budowlane zazwyczaj określane są skutki niedopełnienia przez strony obowiązków związanych z odbiorem. W praktyce umowy takie zawierają często zapisy, że niestawienie się inwestora lub jego przedstawiciela w wyznaczonym czasie i miejscu odbioru upoważni wykonawcę do spisania protokołu z tzw. jednostronnego odbioru robót budowlanych, który stanowi podstawę do wystawienia faktury i żądania zapłaty wynagrodzenia przez wykonawcę. Taka sytuacja może okazać się dla nas bardzo niekorzystna, dlatego warto przestrzegać swoich obowiązków w tym zakresie. Nawet jeżeli umowa nie przewiduje prawa jednej ze stron do sporządzenia protokołu jednostronnego w przypadku niestawiennictwa drugiej strony, to strona, która stawiła się do odbioru, ma prawo sporządzić protokół jednostronny. W takim przypadku wskazane jest powołanie komisji (najlepiej takiej, w skład której wejdą osoby niezależne od wykonawcy np. rzeczoznawcy), i określenie przedmiotu odbioru. Takie postępowanie pomoże nam uchylić się od skutków prawnych ewentualnych zarzutów wykonawcy. …ale możemy odmówić odbioru robót budowlanych Zgodnie z art. 647 KC inwestor poprzez zawarcie umowy o roboty budowlane zobowiązuje się do „odebrania obiektu”. Powstaje pytanie, czy dokonanie odbioru obiektu jest naszym obowiązkiem, czy też możemy po stwierdzeniu w toku odbioru wad wykonanych robót budowlanych odmówić dokonania ich odbioru. W praktyce przyjmuje się, że mamy prawo odmowy odbioru obiektu, gdy ten nie spełnia założonych warunków, tj. w sytuacji gdy wykonawca zgłasza do odbioru obiekt z wadami. Za podstawę prawną należy tu przyjąć art. 354 § 1 KC, stosownie do którego dłużnik powinien wykonać swoje zobowiązanie zgodnie z jego treścią. Lepiej spisać protokół końcowego odbioru robót budowlanych W praktyce zazwyczaj spisuje się protokół odbioru robót budowlanych. Jest to czynność jak najbardziej prawidłowa i zaleca się, by zawsze odbiór kończył się spisaniem protokołu. Trzeba jednak podkreślić, iż przepisy takiego obowiązku nie przewidują. Chociaż prawo budowlane uznaje sporządzone protokoły odbiorów częściowych i końcowych za element dokumentacji budowy, to ich sporządzenie nie jest wymagane. Z orzecznictwa… Art. 647 KC stanowi, że inwestor jest zobowiązany do „odbioru obiektu” wybudowanego przez wykonawcę, nie określa jednak wymaganej formy tego odbioru. Ustalona praktyka oraz treść umów najczęściej przewidują formę pisemną w postaci tzw. protokołu odbioru. Dokument taki ułatwia, a niekiedy wręcz warunkuje możliwość i prawidłowość rozliczenia stron. Nie oznacza to jednak, że jest to jedyna i wyłączna podstawa formalna, od istnienia której uzależnione jest naliczenie wynagrodzenia i data jego wymagalności. Do przyjęcia takiej tezy brak jest uzasadnienia w przepisach KC, które nawet dla samej umowy przewidują formę pisemną jedynie dla celów dowodowych (art. 648 § 1 KC). Dlatego też nie można wykluczyć, że w okolicznościach konkretnej sprawy może dojść do faktycznego odbioru obiektu bez sporządzenia formalnego protokołu. Gdyby w takiej sytuacji kierować się stanowiskiem przedstawionym w kasacji, to w konsekwencji prowadziłoby ono do tego, że inwestor korzystałby z wybudowanego obiektu bez zapłaty wynagrodzenia na rzecz wykonawcy, czego akceptować nie sposób. Wyrok SN z r., II CKN 446/97, Legalis). Przykład prawidłowego zapisu umowy „Wszystkie odbiory będą dokonywane przez komisję powołaną przez zamawiającego przy udziale wykonawcy, składającą się z kierownika budowy oraz przedstawiciela wykonawcy i przedstawiciela zamawiającego. Strony ustalają, że z prac wszystkich komisji odbioru każdorazowo sporządzone zostaną pisemne protokoły określające wszelkie ustalenia dokonane w trakcie odbioru, a w szczególności przedmiot odbioru, datę odbioru, charakter odbioru oraz terminowość wykonania prac.” Jeżeli nastąpiło faktyczne odebranie robót budowlanych bez sporządzenia protokołu, to skutki prawne, jakie związane są z odbiorem, liczymy od chwili oddania domu, nawet gdyby po pewnym czasie został sporządzony protokół dokumentujący fakt odbioru. Umowa o roboty budowlane przewiduje, że inwestor dokona „odbioru końcowego”. Zapis taki nie przesądza wyraźnie, że musi zostać sporządzony protokół pisemny. Strony zawarły też w umowie zapis, że inwestor zapłaci wykonawcy wynagrodzenie po dokonania odbioru końcowego. Wykonawca zgłosił inwestorowi wybudowany obiekt do odbioru końcowego. Inwestor pojawił się na budowie i obejrzał wybudowany obiekt, jednak nie doszło do podpisania protokołu. Następnie inwestor zapłacił wykonawcy całe wynagrodzenie przewidziane w umowie. Po pewnym czasie zażądał od wykonawcy zwrotu wynagrodzenia, gdyż – jak stwierdził inwestor – wynagrodzenie nie należy się wykonawcy, ponieważ nie doszło do „odbioru końcowego” (nie ma protokołu z odbioru końcowego). W takim przypadku należy liczyć się z tym, że sąd uzna, iż faktycznie doszło do odbioru końcowego, ponieważ inwestor, płacąc wykonawcy wynagrodzenie, potwierdził odebranie wybudowanego obiektu. W praktyce trudno wyobrazić sobie sytuacje, w której doszło do odbioru budowy bez spisania protokołu. Dokument taki stanowi bowiem pokwitowanie spełnienia świadczenia i podstawę dokonania rozliczeń stron. W protokole z odbioru robót powinniśmy zawrzeć w nim ustalenia co do jakości wykonanych robót, w tym ewentualny wykaz wszystkich ujawnionych wad wraz z ewentualnymi terminami ich usunięcia lub naszym oświadczeniem o wyborze innego uprawnienia przysługującego nam z tytułu odpowiedzialności wykonawcy za wady ujawnione przy odbiorze. Koniecznym elementem protokołu są podpisy osób, które w nim uczestniczyły. Protokół z końcowego odbioru robót budowlanych W protokole z odbioru końcowego robót budowlanych należy wpisać nazwę inwestycji, tj. opis inwestycji zawarty w decyzji o pozwoleniu na budowę oraz umowie o roboty budowlane (określenia te powinny być tożsame) oraz lokalizację inwestycji – dokładny adres, numery geodezyjne działek, obręb. Przeczytaj też odbiory robót częściowych: Odbiór stropu. Jak powinien być przeprowadzony >>> Odbiór podkładu podłogowego: to sprawdź! >>> Odbiór techniczny mieszkania od dewelopera >>> Użytkowanie domku letniskowego a odbiór techniczny >>> Istotnym elementem protokołu jest również data jego sporządzenia. Z dniem podpisania protokołu rozpoczyna bieg termin rękojmi za wady przedmiotu umowy oraz termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych powstałych w wyniku nienależytego wykonania umowy o roboty budowlane. Dokonanie odbioru powoduje, że wymagalne staje się roszczenie wykonawcy o zapłatę wynagrodzenia za wykonanie robót. Ponadto z chwilą odbioru ryzyko utraty czy zniszczenia przedmiotu umowy przechodzi z wykonawcy na nas. Protokół odbioru robót budowlanych powinien zawierać następujące elementy: dane uczestników odbioru, datę odbioru, zakres prac, podlegających odbiorowi, ocenę techniczną zrealizowanych prac, wskazanie nieprawidłowości lub usterek, jeżeli takie zidentyfikowano, w przypadku stwierdzenia podczas odbioru konieczności przeprowadzenia dodatkowych prac naprawczych - termin usunięcia usterek, dodatkowe ustalenia stron. SPRAWDŹ: inne wzory i formularze do pobrania Pozwolenie na budowę: wzór wniosku Zgłoszenie budowy: wzór wniosku Zgłoszenie robót budowlanych Zgłoszenie rozbudowy budynku Zgłoszenie nadbudowy – adaptacja poddasza Zawiadomienie o rozpoczęciu robót budowlanych Wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy Wzór zawiadomienia o zakończeniu robót budowlanych Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego Zmiana pozwolenia na budowę domu. Wniosek i procedura Pozwolenie na rozbiórkę Zgłoszenie nabycia nieruchomości: druk IN-1 Przeniesienie zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych Przeniesienie pozwolenia na budowę Możliwość przyłączenia do sieci wodno-kanalizacyjnej: wniosek Jak uzyskać tymczasowe przyłącze prądu budowlanego Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: z 2020 r. poz. 1740 ze zm.); Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (tekst jedn.: z 2020 r. poz. 1333 ze zm.). v5Iucnx. 351 250 491 23 485 352 293 151 309

protokół odbioru robót budowlanych do faktury